Maj jest w Kościele miesiącem szczególnie poświęconym czci Matki Bożej. Słynne „majowe” – nabożeństwa, odprawiane wieczorami w kościołach, przy grotach, kapliczkach i przydrożnych figurach, na stałe wpisały się w krajobraz Polski. Jego centralną częścią jest Litania Loretańska.
Początków tego nabożeństwa należy szukać w pieśniach sławiących Maryję Pannę znanych na Wschodzie już w V w. Na Zachodzie poświęcenie majowego miesiąca Matce Bożej pojawiło się dopiero na przełomie XIII i XIV w., dzięki hiszpańskiemu królowi Alfonsowi X. Zachęcał on by wieczorami gromadzić się na wspólnej modlitwie przed figurami Bożej Rodzicielki.
Nabożeństwo majowe bardzo szybko stało się popularne w całej chrześcijańskiej Europie. Jeden z mistyków nadreńskich, dominikanin bł. Henryk Suzo, w swoich tekstach wspomina, że jeszcze jako dziecko w maju zbierał na łąkach kwiaty i zanosił je Maryi. W XVI w. upowszechnieniu nabożeństwa sprzyjał wynalazek druku. Po raz pierwszy maj został nazwany miesiącem Maryi w wydanej w 1549 r. w Niemczech książeczce „Maj duchowy”, która była odpowiedzią na Reformację.
W wielu żywotach świętych oraz kronikach zakonnych można wyczytać o majowym kulcie Maryi Panny. Dobrym przykładem jest św. Filip Nereusz, który gromadził dzieci przy figurze Matki Bożej, zachęcał do modlitwy i do składania u jej stóp kwiatów. Podobne zwyczaje opisują XVII wieczne kroniki włoskich dominikanów.
Ojcem nabożeństw majowych jest żyjący na przełomie XVII i XVIII wieku w Neapolu jezuita o. Ansolani. Organizował on w kaplicy królewskiej specjalne koncerty pieśni maryjnych, które kończył uroczystym błogosławieństwem Najświętszym Sakramentem. Wielkim propagatorem tej formy czci Matki Bożej był jezuita, o. Muzzarelli, który w 1787 r. wydał specjalną broszurkę, którą rozesłał do wszystkich włoskich biskupów. Po mimo kasaty jezuitów przez Klemensa XIV, o. Mazurelli wprowadził nabożeństwo majowe w kościele Il Gesu w Rzymie. Rozpowszechnił je również w Paryżu, towarzysząc papieżowi Piusowi VII podczas koronacji Napoleona Bonaparte. To właśnie Pius VII obdarzył nabożeństwo majowe pierwszymi odpustami. W 1859 r. kolejny następca św. Piotra – Pius IX, zatwierdził obowiązującą do naszych czasów formę nabożeństwa, składającego się z Litanii Loretańskiej, nauki kapłana oraz uroczystego błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem.
W Polsce pierwsze odnotowane nabożeństwa majowe zostały wprowadzone w 1838 r. przez jezuitów w Tarnopolu. W połowie XIX w. „majówki” odprawiane już były w wielu miastach, m.in. w Warszawie w kościele Św. Krzyża, w Krakowie, Płocku, Toruniu, Nowym Sączu, Lwowie i Włocławku.
Litania Loretańska, która jest główną częścią nabożeństw majowych, powstała prawdopodobnie już w XII w. we Francji. Zebrane wezwania sławiące Maryję Pannę zatwierdził 11 czerwca 1587 r. papież Sykstus V. Swoją nazwę zawdzięcza włoskiej miejscowości Loretto, gdzie była niezwykle popularna. Ponieważ często modlący się dodawali do niej własne wezwania, w 1631 r. Święta Kongregacja Obrzędów zakazała dokonywania w tekście samowolnych zmian. Nowe wezwania posiadały aprobatę Kościoła i wynikały z rozwoju Mariologii. W Polsce jest o jedno wezwanie więcej. W okresie międzywojennym, po zatwierdzeniu przez Stolicę Apostolską uroczystości Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, za zgodą papieża Piusa XI, do Litanii dołączono wezwanie „Królowo Polski”.
KAI
Kyrie eleison, Christe eleison, Kyrie eleison.
Chryste, usłysz nas. Chryste, wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba, Boże, - zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupicielu świata, Boże, - zmiłuj się nad nami.
Duchu Święty, Boże, - zmiłuj się nad nami.
Święta Trójco, Jedyny Boże, - zmiłuj się nad nami.
Święta Maryjo, - módl się za nami.
Święta Boża Rodzicielko, - módl się za nami.
Święta Panno nad pannami, - módl się za nami.
Matko Chrystusowa, - módl się za nami.
Matko Kościoła, - módl się za nami.
Matko miłosierdzia, - módl się za nami.
Matko łaski Bożej, - módl się za nami.
Matko nadziei, - módl się za nami.
Matko nieskalana, - módl się za nami.
Matko najczystsza, - módl się za nami.
Matko dziewicza, - módl się za nami.
Matko nienaruszona, - módl się za nami.
Matko najmilsza, - módl się za nami.
Matko przedziwna, - módl się za nami.
Matko dobrej rady, - módl się za nami.
Matko Stworzyciela, - módl się za nami.
Matko Zbawiciela, - módl się za nami.
Panno roztropna, - módl się za nami.
Panno czcigodna, - módl się za nami.
Panno wsławiona, - módl się za nami.
Panno można, - módl się za nami.
Panno łaskawa, - módl się za nami.
Panno wierna, - módl się za nami.
Zwierciadło sprawiedliwości, - módl się za nami.
Stolico mądrości, - módl się za nami.
Przyczyno naszej radości, - módl się za nami.
Przybytku Ducha Świętego, - módl się za nami.
Przybytku chwalebny, - módl się za nami.
Przybytku sławny pobożności, - módl się za nami.
Różo duchowna, - módl się za nami.
Wieżo Dawidowa, - módl się za nami.
Wieżo z kości słoniowej, - módl się za nami.
Domie złoty, - módl się za nami.
Arko przymierza, - módl się za nami.
Bramo niebieska, - módl się za nami.
Gwiazdo zaranna, - módl się za nami.
Uzdrowienie chorych, - módl się za nami.
Ucieczko grzesznych, - módl się za nami.
Pociecho migrantów, - módl się za nami.
Pocieszycielko strapionych, - módl się za nami.
Wspomożenie wiernych, - módl się za nami.
Królowo Aniołów, - módl się za nami.
Królowo Patriarchów, - módl się za nami.
Królowo Proroków, - módl się za nami.
Królowo Apostołów, - módl się za nami.
Królowo Męczenników, - módl się za nami.
Królowo Wyznawców, - módl się za nami.
Królowo Dziewic, - módl się za nami.
Królowo Wszystkich Świętych, - módl się za nami.
Królowo bez zmazy pierworodnej poczęta, - módl się za nami.
Królowo Wniebowzięta, - módl się za nami.
Królowo Różańca świętego, - módl się za nami.
Królowo rodzin, - módl się za nami.
Królowo pokoju, - módl się za nami.
Królowo Polski, - módl się za nami.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, - przepuść nam, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, - wysłuchaj nas, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, - zmiłuj się nad nami.
W okresie wielkanocnym:
P.: Raduj się i wesel, Panno Maryjo, Alleluja.
W.: Bo zmartwychwstał Pan prawdziwie, Alleluja. Módlmy się: Boże, który raczyłeś uweselić świat przez zmartwychwstanie Syna swego, Pana naszego Jezusa Chrystusa, daj prosimy, abyśmy przez Jego Rodzicielkę, Maryję Pannę, dostąpili radości życia wiecznego. Przez Chrystusa, Pana naszego.
W.: Amen.
W okresie zwykłym:
P: Módl się za nami, święta Boża Rodzicielko.
W: Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.
Módlmy się: Panie, nasz Boże, daj nam, sługom swoim, cieszyć się trwałym zdrowiem duszy i ciała, i za wstawiennictwem Najświętszej Maryi, zawsze Dziewicy, uwolnij nas od doczesnych utrapień i obdarz wieczną radością. Przez Chrystusa, Pana naszego.
W: Amen.
Antyfona
Pod Twoją obronę uciekamy się, Święta Boża Rodzicielko, naszymi prośbami racz nie gardzić w potrzebach naszych, ale od wszelakich złych przygód racz nas zawsze wybawiać, Panno chwalebna i błogosławiona. O Pani nasza, Orędowniczko nasza, Pośredniczko nasza, Pocieszycielko nasza. Z Synem swoim nas pojednaj, Synowi swojemu nas polecaj, swojemu Synowi nas oddawaj.
Modlitwa św. Bernarda
Pomnij, o Najświętsza Panno Maryjo, że nigdy nie słyszano, abyś opuściła tego, kto się do Ciebie ucieka, Twej pomocy wzywa, Ciebie o przyczynę prosi. Tą ufnością ożywiony, do Ciebie, o Panno nad pannami i Matko, biegnę, do Ciebie przychodzę, przed Tobą jako grzesznik płaczący staję. O Matko Słowa, racz nie gardzić słowami moimi, ale usłysz je łaskawie i wysłuchaj. W. Amen.
Kyrie, eléison. Christe, eléison. Kyrie, eléison.
Christe, áudi nos. Christe, exáudi nos.
Pater de caélis, Deus, - miserére nobis.
Fili, Redémptor mundi, Deus, - miserére nobis.
Spíritus Sancte, Deus, - miserére nobis.
Sancta Trínitas, unus Deus, - miserére nobis.
Sancta María -ora pro nobis.
Sancta Dei Génetrix, -ora pro nobis.
Sancta Virgo vírginum, -ora pro nobis.
Mater Christi, -ora pro nobis.
Mater divínae grátiae, -ora pro nobis.
Mater puríssima, -ora pro nobis.
Mater castíssima, -ora pro nobis.
Mater invioláta, -ora pro nobis.
Mater intemeráta, -ora pro nobis.
Mater amábilis, -ora pro nobis.
Mater admirábilis, -ora pro nobis.
Mater boni consílii, -ora pro nobis.
Mater Creatóris,
Mater Salvatóris, -ora pro nobis.
Virgo prudentíssima, -ora pro nobis.
Virgo veneránda, -ora pro nobis.
Virgo praedicánda, -ora pro nobis.
Virgo potens, -ora pro nobis.
Virgo clemens, -ora pro nobis.
Virgo fidelis, -ora pro nobis.
Speculum iustítiae, -ora pro nobis.
Sedes sapiéntiae, -ora pro nobis.
Causa nóstrae laetítiae, -ora pro nobis.
Vas spirituále, -ora pro nobis.
Vas honorábile, -ora pro nobis.
Vas insigne devotiónis, -ora pro nobis.
Rosa mýstica, -ora pro nobis.
Turris Davídica, -ora pro nobis.
Turris ebúrnea, -ora pro nobis.
Domus áurea, -ora pro nobis.
Foéderis arca, -ora pro nobis.
Iánua caeli, -ora pro nobis.
Stella matutína, -ora pro nobis.
Salus infirmórum, -ora pro nobis.
Refúgium peccatórum, -ora pro nobis.
Consolátrix afflictórum, -ora pro nobis.
Auxílium Christianórum, -ora pro nobis.
Regina Angelórum, -ora pro nobis.
Regina Patriarchárum, -ora pro nobis.
Regina Prophetárum, -ora pro nobis.
Regina Apostolórum, -ora pro nobis.
Regina Mártyrum, -ora pro nobis.
Regina Confessórum, -ora pro nobis.
Regina Vírginum, -ora pro nobis.
Regina Sanctorum ómnium, -ora pro nobis.
Regina sine labe origináli concépta, -ora pro nobis.
Regina in caelum assumpta, -ora pro nobis.
Regina sacratíssimi Rosárii, -ora pro nobis.
Regina pacis, -ora pro nobis.
Regina Polóniae, -ora pro nobis.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, parce nobis, Dómine.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, exáudi nos, Dómine.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserére nobis.
V. Ora pro nobis, sancta Dei Génetrix.
R. Ut digni efficiámur promissiónibus Christi.
Oremus. Concede nos fámulos tuos, quaésumus, Dómine Deus, perpétua mentis et córporis sanitáte gaudére, et gloriósa beátae Maríae semper Vírginis intercessióne, a praesénti liberári tristítia, et aetérna pérfrui laetítia. Per Christum, Dóminum nostrum.
Amen.
Sub túum praesídium confúgimus, sancta Dei Génetrix, nóstras deprecatiónes ne despícias in necessitátibus nostris, sed a perículis cunctis líbera nos semper, Virgo gloriósa et benedícta.
Dómina nostra, Mediátrix nostra, Advocáta nostra, Consolátrix nostra. Tuo Filio nos reconcília, tuo Filio nos comménda, tuo Filio nos repraesénta.